اکانتینگ سوفوس چیست و چگونه به امنیت شبکه کمک می‌کند؟

اهمیت بالای امنیت سایبری موجب شده که سازمان‌ها بیش از هر زمان دیگری نیازمند ابزارهایی باشند که بتوانند نه‌تنها از شبکه‌های خود محافظت کنند، بلکه رفتار کاربران و دستگاه‌های متصل را نیز به‌دقت تحت‌نظر بگیرند. ابزارهای مدیریت و نظارت بر فعالیت‌های کاربران، یکی از ارکان اصلی در حفظ یکپارچگی، محرمانگی و دسترس‌پذیری منابع دیجیتال محسوب می‌شوند. در این میان، فایروال سوفوس (Sophos Firewall) به‌عنوان یکی از محصولات برجسته شرکت Sophos، با ارائه قابلیت‌های پیشرفته امنیتی و مدیریتی، توانسته جایگاه ویژه‌ای در میان راهکارهای امنیت شبکه به دست آورد. یکی از قابلیت‌های کلیدی این فایروال، اکانتینگ سوفوس یا سیستم ثبت و نظارت بر فعالیت کاربران است که امکانات گسترده‌ای برای لاگ‌گیری، گزارش‌گیری و تحلیل رفتار کاربران فراهم می‌سازد. در این مقاله، به بررسی جامع نحوه عملکرد اکانتینگ سوفوس و دلایل محبوبیت روزافزون آن در میان سازمان‌ها خواهیم پرداخت.

مانیتورینگ کاربران

اکانتینگ سوفوس امکان مشاهده لحظه‌ای وضعیت مصرف اینترنت کاربران را فراهم می‌کند. مدیر شبکه می‌تواند در هر لحظه ببیند که هر کاربر دقیقاً از چه منابعی استفاده می‌کند، چه سایت‌هایی را باز کرده، چه نرم‌افزارهایی اجرا شده‌اند و مصرف پهنای باند چگونه توزیع شده است. این مانیتورینگ حتی تا سطح بسته‌های داده هم قابل‌مشاهده است. به‌عنوان‌مثال، اگر کاربری حجم بالایی از پهنای باند را مصرف کرده باشد، مدیر شبکه می‌تواند بررسی کند که آیا این مصرف مربوط به ویدئو استریمینگ بوده یا دانلود فایل‌های حجیم. این قابلیت به مدیران کمک می‌کند تا مصرف غیرمجاز یا غیرضروری را به‌موقع شناسایی و کنترل کنند.

گزارش‌گیری (Reporting)

در بخش گزارش‌گیری، اکانتینگ سوفوس ابزارهای قدرتمندی برای تهیه گزارش‌های دقیق و تحلیلی در اختیار مدیران قرار می‌دهد. این گزارش‌ها می‌توانند به‌صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه تولید شوند و شامل اطلاعاتی مانند میزان مصرف هر کاربر، گروه یا IP مشخص، نوع فعالیت‌ها، وب‌سایت‌های بازدیدشده و نرم‌افزارهای استفاده‌شده باشند. این گزارش‌ها قابلیت سفارشی‌سازی دارند و می‌توان خروجی‌هایی با فرمت‌های PDF ،CSV یا HTML از آن‌ها تهیه کرد. به‌عنوان‌مثال، مدیر می‌تواند گزارشی تهیه کند که نشان دهد کدام کاربر در یک ماه گذشته بیشترین مصرف اینترنت را داشته و به چه نوع محتوایی دسترسی پیدا کرده است.

محدودسازی مصرف (Quota Management)

یکی از ابزارهای کلیدی در مدیریت مصرف اینترنت، امکان تعریف سهمیه یا Quota برای کاربران است. در این بخش، مدیر می‌تواند مشخص کند که هر کاربر چه میزان داده یا چه مدت‌زمان در طول روز یا ماه مجاز به استفاده از اینترنت است. پس از رسیدن به این سقف، دسترسی کاربر می‌تواند به طور خودکار قطع شود یا محدود گردد. همچنین، امکان ارسال هشدار پیش از رسیدن به حد مجاز نیز وجود دارد. به‌عنوان نمونه، می‌توان برای کارمندانی که فقط باید ایمیل بررسی کنند، سهمیه‌ای محدود در نظر گرفت و برای تیم‌های فنی یا تولید محتوا، سهمیه بیشتری تعریف کرد. این ابزار به بهینه‌سازی مصرف و جلوگیری از اتلاف منابع کمک می‌کند.

تخصیص پهنای باند (Bandwidth Allocation)

از طریق این قابلیت، می‌توان برای کاربران یا گروه‌های مختلف، محدودیت یا اولویت پهنای باند تعریف کرد. مثلاً بخش مالی که به نرم‌افزارهای آنلاین حساس نیاز دارد، می‌تواند پهنای باند بالاتری نسبت به سایرین داشته باشد. همچنین می‌توان اپلیکیشن‌ها را اولویت‌بندی کرد؛ برای مثال VoIP و ارتباطات تصویری در اولویت بالا قرار گیرند و دانلودهای حجیم در اولویت پایین. این ویژگی با استفاده از QoS (Quality of Service) قابل‌پیاده‌سازی است و تضمین می‌کند که سرویس‌های حیاتی سازمان حتی در ساعات اوج مصرف نیز با کیفیت بالا کار کنند. این موضوع در سازمان‌هایی با حجم بالای ترافیک بسیار کاربردی است.

احراز هویت کاربران (Authentication)

سوفوس امکان اتصال به سرویس‌های احراز هویت مانند Active Directory ،LDAP ،RADIUS و همچنین بانک‌های اطلاعاتی محلی را دارد. این قابلیت باعث می‌شود که هر کاربر با هویت مشخص وارد شبکه شود و مصرف او به‌صورت دقیق قابل‌ردیابی باشد. همچنین قابلیت Captive Portal نیز وجود دارد که کاربر را پس از اتصال به شبکه به صفحه لاگین هدایت می‌کند. این ابزار به‌ویژه برای مهمان‌ها یا کاربران موقت بسیار کاربردی است. به‌عنوان‌مثال، در یک شرکت بزرگ، کاربران با همان نام کاربری ویندوز خود احراز هویت می‌شوند و نیازی به ورود جداگانه ندارند. این یکپارچگی بین شبکه داخلی و اکانتینگ بسیار مفید است.

کنترل دسترسی به اینترنت

با استفاده از سیاست‌های تعریف‌شده در سوفوس، می‌توان برای هر کاربر یا گروه، سطح دسترسی مشخصی به اینترنت تعیین کرد. این دسترسی‌ها می‌توانند شامل محدودیت دسترسی به برخی سایت‌ها (بر اساس دسته‌بندی مانند شبکه‌های اجتماعی، سایت‌های سرگرمی، سایت‌های خطرناک و…) باشند. همچنین می‌توان اپلیکیشن‌های خاصی را به‌کلی مسدود یا فقط در ساعات خاصی مجاز کرد. به‌عنوان نمونه، می‌توان دسترسی به YouTube را فقط برای دپارتمان تولید محتوا آزاد گذاشت و برای دیگر کاربران مسدود نمود. این کنترل دقیق باعث افزایش بهره‌وری و کاهش ریسک امنیتی می‌شود.

پشتیبانی از Time-Based Access

این ویژگی به مدیران اجازه می‌دهد تا زمان‌های خاصی را برای دسترسی به اینترنت یا منابع شبکه تعیین کنند. مثلاً می‌توان اینترنت را فقط در ساعات اداری فعال کرد یا در زمان ناهار و آخر هفته محدودیت‌هایی اعمال نمود. همچنین می‌توان سیاست‌های متفاوتی برای ساعات مختلف شبانه‌روز تعریف کرد؛ به‌عنوان‌مثال، در ساعات غیراداری، فقط دسترسی به ایمیل مجاز باشد. این ابزار مخصوصاً برای کنترل مصرف در سازمان‌هایی با شیفت‌های کاری مختلف یا کارکنان دورکار بسیار مفید است.

پشتیبانی از کاربران مهمان (Guest Access)

سوفوس ابزارهایی برای ایجاد دسترسی موقت و محدود برای کاربران مهمان فراهم کرده است. مدیر شبکه می‌تواند برای این کاربران، نام کاربری و رمز عبور موقت تعریف کند که دارای تاریخ انقضا، محدودیت زمانی یا حجمی باشد. همچنین امکان ثبت‌نام کاربران مهمان از طریق شماره موبایل یا ایمیل و ارسال مشخصات ورود از طریق پیامک نیز وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، در همایش‌های شرکتی یا جلسات مهم، می‌توان برای مهمانان دسترسی‌ای کنترل‌شده و موقتی تعریف کرد که با پایان زمان جلسه منقضی شود. این کار ضمن حفظ امنیت شبکه، تجربه حرفه‌ای‌تری ارائه می‌دهد.

یکپارچگی با سایر سیستم‌ها

اکانتینگ سوفوس قابلیت اتصال و ارسال اطلاعات به سیستم‌های دیگر از جمله نرم‌افزارهای حسابداری، سیستم‌های مانیتورینگ مرکزی (مانند SIEM) و سرویس‌های مبتنی بر API را دارد. این امکان باعث می‌شود که اطلاعات مصرف کاربران، گزارش‌ها و لاگ‌ها به‌راحتی در سایر سیستم‌ها مورد استفاده قرار گیرد. برای نمونه، سازمانی که از نرم‌افزار مانیتورینگ مرکزی استفاده می‌کند می‌تواند با اتصال API، گزارش‌های لحظه‌ای مصرف اینترنت کاربران را در همان پنل مانیتور کند. همچنین اطلاعات لاگ‌ها برای بررسی‌های امنیتی قابل‌استخراج است.